II wojnę światową przetrwało w Polsce ledwie kilkadziesiąt tysięcy ŻydĂłw. Wszyscy przeżyli niewyobrażalny koszmar, a ich drogi ku ocaleniu były rĂłżne. Uldze wyzwolenia towarzyszyła silna potrzeba rozliczeń i wymierzenia sprawiedliwości. Jeszcze przed formalnym końcem wojny rozpoczął działalność Sąd Społeczny przy Centralnym Komitecie ŻydĂłw w Polsce. Odbywały się przed nim procesy oskarżonych o kolaborację i działanie na szkodę narodu żydowskiego. Był to sąd niezwykły - nie mĂłgł skazać na więzienie ani grzywnę, mĂłgł potępić, wydalić ze społeczności żydowskiej. Wyroki nie dotyczyły przestępstw, lecz spraw zasadniczych, dobra i zła, granicy walki o przetrwanie. Dlatego dla niektĂłrych były druzgoczące.

Jakub Szymczak odtwarza procesy Szapsela Rotholca, słynnego boksera i policjanta w getcie w Warszawie, Wiery Gran, uwielbianej śpiewaczki, ktĂłra występowała w getcie, oraz Michała Weicherta, działacza powołanej za przyzwoleniem okupantĂłw Żydowskiej Samopomocy Społecznej, i innych. Interesują go nie tylko fakty, lecz przede wszystkim ludzkie postawy wobec Zagłady. Bo wszyscy jego bohaterowie, bez względu na to, jak zostali osądzeni przed wspĂłłczesnych, swoje najtrudniejsze decyzje podejmowali w sytuacji ekstremalnej.